आरोग्य सेवा विशेष लेख…

गुईलेन बॅरे सिंड्रोम (जीबीएस) आजाराच्या नियंत्रणासाठी उपाययोजना

अस्सल सोलापुरी न्यूज नेटवर्क ||

गुईलेन-बॅरे सिंड्रोम (GBS) हा एक गंभीर न्यूरोलॉजिकल रोग आहे, जो अचानक पॅरालिसीस आणि स्नायूंच्या दुर्बलतेसाठी ओळखला जातो. पुणे जिल्ह्यात या आजाराच्या वाढत्या प्रकरणांमुळे सार्वजनिक आरोग्य विभागाने तातडीच्या उपाययोजना जाहीर केल्या आहेत. या लेखात (GBS) जीबीएसच्या नियंत्रणासाठी आवश्यक उपाययोजना, सूचना आणि जनजागृती या अनुषंगाने माहिती देण्यात येत आहे.

पुणे जिल्ह्यातीत विविध रुग्णालयांतील   ( G.B.Syndrome) जीबीएस सदृष्य आजाराचे रूग्ण दाखल होत आहेत. याबाबत आरोग्य विभागामार्फत कार्यवाही सुध्दा होत आहे. आरोग्य विभागाशी चर्चा करून योग्य त्या सुचना सुध्दा दिलेल्या आहेत. या आजाराबाबत न्युरोजलॉलीकल सोसायटी ऑफ पुणे यांच्या सुचना सुध्दा उपलब्ध आहेत.  त्याअनुषंगाने जिल्हास्तरावर पुढील कार्यवाही आणि उपाययोजनांच्या दृष्टीने मार्गदर्शक सुचना देण्यात आल्या आहेत.

मार्गदर्शक सूचना  पुढीलप्रमाणे…

• 1.आकस्मीक उद्भवणाऱ्या (Acute Progressive onset of Weakness) पॅरालिसीसची  लक्षणे असलेल्या रुग्णाबाबत बाधित कार्यक्षेत्रात सर्व्हेक्षण करून, रुग्ण शोधून त्यांच्यावर उपचार आणि प्रतिबंधात्मक उपाययोजना कराव्यात.
• 2.खाजगी रुग्णालयांना संपर्क साधून अशाप्रकारचे रुग्ण आढळल्यास त्याबाबत जिल्हापरिषद, महानगरपालिकेस कळविण्यात यावे. जेणेकरून पुढील कार्यवाही वेळेत करता येईल.
• 3. आपल्या कार्यक्षेत्रात सर्व्हेक्षण कक्ष सतर्क राहतील आणि नवीन रुग्ण निदान होणाऱ्या भागात त्वरील सर्व्हेक्षण सुरू होईल. याबाबत दक्षात घ्यावी.
• 4. आजाराबाबत दैनंदिन अहवाल घेऊन पुढील उपाययोजना कराव्यात. तसेच covid19solapur@gmail.com व idspsolapur@rediffmail.com या ई-मेलवर दैनंदिन अहवाल सादर करण्यात यावा.
• 5. आपल्या रुग्णालयात उपचाराच्या सोयी-सुविधा उपलब्ध राहतील Ventilator, Medicine याची खातरजमा करावी.  उपलब्ध सुविधा असलेल्या रुग्णांलयांनी नागरीकांना आणि आपल्याला आरोग्य यंत्रणेला माहिती राहील यासाठी कार्यवाही होणे आवश्यक आहे. जेणेकरून योग्य ठिकाणी वेळेत रुग्णांना संदर्भित व भरती करात येईल.
• 6. रुग्णालयात भरती रुग्णांचे रक्त, लघवी व शौच नमुने NIV Pune येथे पाठवावेत.
• 7. सदर आजार अन्न किंवा पाणी दुषित असल्यास, दुषित अन्न किंवा पाण्याच्या माध्यमातून होऊ शकतो. त्यामुळे बाधित विभागातील पाणी पुरवठ्याची तपासणी करून लिकेजेस किंवा User End पाण्याची गुणवत्ता योग्य आहे का? याची तपासणी करून आवश्यकतेनुसार उपाययोजना करावी.
• 8. लोकांमध्ये प्रतिबंधात्मक उपाययोजनाबाबत मोठ्या प्रमाणात जनजागृती करण्यात यावी.
• 9 सदर आजार हा सहसा अचानक उद्भवतो आणि 4 आठवड्यापर्यंत सुध्दा वाढत जाऊ शकतो.  हा आजार सौम्य किंवा तीव्र स्वरूपात सुध्दा वाढू शकतो, त्यामुळे रुग्णभरती असलेल्या रुग्णालयात  Ventilator सुविधा उपलब्ध ठेवणे आवश्यक आहे.

  10 काही प्रतिबंधात्मक सूचना :

• अ.पिण्याचे पाणी दुषित राहणार नाही याची काळजी घेणे आवश्यक आहे. उदा.पाणी उकळून घेणे.
• ब. अन्न स्वच्छ आणि ताजे असावे.
• क.वैयक्तिक स्वच्छतेवर भर देण्यात यावा.
• ड. शिजलेले अन्न आणि न शिजलेले अन्न एकत्रित न ठेवल्यास सुध्दा संसर्ग टाळता येईल.

  11. पुढील लक्षणे आढळल्यास त्वरील वैद्यकीय मदत घेण्याबात जनजागृती करावी.

• अ.अचानक पायातील किंवा हातात येणार अशक्तपणा, लकवा
• ब. अचानकपणे उद्भवलेले चालण्यातील आस किंवा अशक्तपणा.
• क. डायरिया (जास्त दिवसांचा). याप्रमाणे मार्गदर्शक सुचनांनुसार कार्यवाही करण्यात यावी, असे आवाहन सार्वजनिक आरोग्य विभागाच्यावतीने करण्यात येत आहे.

  जीबीएसच्या नियंत्रणासाठी जिल्हा प्रशासन, सर्व संबंधित आरोग्य यंत्रणा व नागरिकांनी एकत्र येऊन कार्यवाही करणे अत्यंत आवश्यक आहे. सार्वजनिक आरोग्य विभागाने दिलेल्या मार्गदर्शक सूचनांचे पालन करून आपण या गंभीर आजाराचा प्रभाव कमी करू शकतो. हा आजार संसर्गजन्य नसल्याने नागरिकांनी घाबरण्याचे कारण नाही, फक्त योग्य खबरदारी घ्यावी. तसेच दूषित पाणी व कच्चे मांस खाऊ नये. या आजाराची लक्षणे आढळल्यास मेडिकल स्टोअरवरून औषधे न घेता तत्काळ वैद्यकीय सल्ल्याने उपचार घ्यावेत त्यामुळे या आजाराचा प्रभाव राहणार नाही.

गुईलेन-बॅरे सिंड्रोम (GBS) जीबीएस आणि आरोग्य सेवा उपाययोजना:

1. रुग्ण शोधणे आणि उपचार करणे:  आकस्मीक उद्भवणाऱ्या पॅरालिसीसची लक्षणे असलेल्या रुग्णांचे सर्व्हेक्षण करणे आवश्यक आहे. या रुग्णांवर तातडीने उपचार व प्रतिबंधात्मक उपाययोजना कराव्यात.
2. खाजगी रुग्णालयांशी संपर्क.

– जिल्हा माहिती कार्यालय, सोलापूर